Nếu bị nhiễm trùng do vi khuẩn, rất có thể bạn sẽ được bác sĩ kê đơn kháng sinh liều cao. Mặc dù trên lý thuyết, công phá vi khuẩn bằng lượng thuốc lớn có vẻ là con đường đúng đắn, song một nghiên cứu mới đây cho thấy cách làm này, tuy có hiệu quả trước mắt, không phải là ý tưởng tốt nhất nếu nói về ngăn ngừa sự tiến hóa kháng thuốc của vi khuẩn.
"Tthuyết tiến hóa không hề nói rằng tấn công mạnh vào nhiễm trùng bằng thuốc liều cao cần được xem như nguyên tắc hàng đầu để ngăn ngừa kháng thuốc,"các nhà nghiên cứu cho biết. "Phân tích của chúng tôi cho thấy rằng mặc dù "đánh mạnh" là cách thực hành phổ biến, nhưng trong một số trường hợp, đó cũng có thể là điều tồi tệ nhất.
Các nhà nghiên cứu trường Đại học Queen ở Ontario, Canada, đã phát triển một mô hình định lượng 2 lực tác dụng trong tiến hóa của vi khuẩn kháng thuốc gây bệnh. Họ xem kháng thuốc xảy ra ở vi khuẩn do đột biến gen thường xuyên đến mức độ nào, và sau đó xem xét khả năng vi khuẩn mang những đột biến như vậy sống sót và tăng số lượng. Trong hai quá trình này thì liều thuốc cao thường có hiệu quả đối với quá trình đầu tiên.
"Những nhiễm trùng mà HIV là trường hợp kinh điển - nếu bạn có thể tiêu diệt tất cả bằng cách tấn công thật mạnh với phối hợp nhiều thuốc, thì bạn nên làm như vậy”, các tác giả viết. "Tiêu diệt tất cả các vi sinh vật gây bệnh rõ ràng là sẽ ngăn chặn mọi sự tiến hóa của kháng thuốc. Nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng có thể làm được điều này."
Trong trường hợp một số lượng nhỏ vi khuẩn kháng với điều trị, liều thuốc cao có thể cho phép vi khuẩn kháng thuốc tồn tại, chính xác là vì thuốc đang giết chết những vi khuẩn “nhạy cảm” khác.
"Một trong những lý do chính khiến vi khuẩn kháng thuốc hiếm gặp là vì chúng phải cạnh tranh trực tiếp về nguồn lực với những vi khuẩn “láng giềng” nhạy cảm với thuốc, " Các tác giả giải thích. "Thuốc liều cao có thể nhanh chóng loại bỏ sự cạnh tranh nguồn lực này, cho phép vi khuẩn kháng thuốc sinh sôi nảy nở”.
Các nhà nghiên cứu đã đề xuất một cách tiếp cận đúng đắn để chống lại sự tiến hóa của các vi khuẩn kháng thuốc, đó là sử dụng liều cao nhất mà vẫn an toàn, hoặc liều thấp nhất nhưng có hiệu quả.
"Cách làm tốt nhất là liều cao nhất hoặc liều thấp nhất của thuốc. Sẽ là một trong hai cách này, nhưng bạn không thể chọn một cách ngẫu hứng. Xác định đâu là cách tiếp cận tốt nhất cho một tác nhân nhiễm trùng cụ thể sẽ cần phải được thực hiện trên cơ sở từng trường hợp trong các thử nghiệm lâm sàng. Theo định nghĩa, cả hai sẽ làm cho bệnh nhân tốt lên trong thời gian trước mắt, nhưng không thể biết liệu trình nào sẽ là tốt nhất để ngăn ngừa sự tiến hóa của kháng thuốc, điều dẫn tới nhiều vấn đề hơn về lâu dài,” các tác giả kết luận.
Cẩm Tú
Theo Medical Daily
