Việc thực thi môi trường không khói thuốc lá tại nhà hàng là bắt buộc, nhưng đến nay, số nhà hàng bị phạt vì vi phạm đếm được trên đầu ngón tay, bởi các nhà hàng không dám kiên quyết vì sợ mất khách. Trong tháng 11 và 12/2015, thanh tra Bộ Y tế tiến hành kiểm tra việc thực hiện nhà hàng không khói thuốc tại 100 khách sạn, nhà hàng tại 4 quận nội thành của Hà Nội. Bước đầu, cơ quan chức năng đã xử phạt 5 đơn vị. Trong khi thực tế nhan nhản các nhà hàng, quán cafe nhiều khách hàng vẫn vô tư hút thuốc mà không bị nhắc nhở, xử phạt.
Các chuyên gia cho rằng treo, đặt nhiều biểu tượng cấm hút thuốc lá tại nhiều điểm, bằng nhiều hình thức là các nhắc nhở hiệu quả, khiến người muốn hút thuốc cũng e ngại.
Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, tác hại của khói thuốc lá ai cũng đã rõ bởi chất độc trong thuốc lá là nguyên nhân gây hàng loạt bệnh, đặc biệt gây ra 11 loại ung thư khác nhau. 75-95% ca ung thư phổi, phế quản là do thuốc lá. Đặc biệt ngày nay việc ngửi thuốc lá thụ động được cảnh báo, bởi khi bạn không hút thuốc, nhưng người ở cạnh bạn hút thuốc, việc phải hít khói thuốc lá thụ động này cũng gây hại tương tự với người hút thuốc. “ Ước tính 10 người hút thuốc tử vong thì 1 người tử vong vì khói thuốc thụ động”, TS Lâm thông tin.
Việc cấm hút thuốc lá hoàn toàn được quy định tại cả nhà hàng, khách sạn và đến quá nửa khách hàng mong muốn điều này, nhưng nhiều nhà hàng lại sợ mất khách nên không dám có biện pháp mạnh, mới chỉ dừng lại nhắc nhở, nhắc nhở không được thì... thôi mà không có biện pháp mạnh như từ chối phục vụ, nhờ công an phường hỗ trợ. Theo Luật phòng chống tác hại thuốc lá, khách hút thuốc bên trong nhà hàng phải bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đến 300.000 đồng. Người đứng đầu nhà hàng không thực hiện các quy định liên quan đến xây dựng nhà hàng không khói thuốc bị phạt 3- 5 triệu đồng.
Bà Nguyễn Hoàng Anh, Giám đốc Tổ chức Heathbridge Canada cho biết, nhà hàng ăn uống là một trong những địa điểm công công bị ô nhiễm khói thuốc nhiều nhất. Một điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành Việt Nam năm 2010 cho thấy, 80% người được hỏi cho biết thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc thụ động khi đến nhà hàng, đứng thứ 2 sau quán rượu, quán cafe. Một khảo sát do Health Bridge phối hợp với trường Đại học Y tế công cộng trên 195 nhà hàng Hà Nội do cơ quan này phối hợp với Trường Đại học Y tế công cộng thực hiện cho thấy hầu hết các khách hàng hút thuốc lá cũng ủng hộ việc thực thi nhà hàng không khói thuốc (56% ủng hộ, 30% không ủng hộ cũng không phản đối. 14% không ủng hộ).
Ông Thẩm Ngọc Chung, đại diện Sở Y tế Hà Nội cho biết thời gian qua Hà Nội đã liên tục tổ chức các đợt thanh kiểm tra định kỳ từ quận huyện-xã phường, liên tục tổ chức tập huấn thực thi Nhà hàng không khói thuốc. Tại các buổi tập huấn này, một số nhà hàng thực hiện mô hình không khói thuốc thành công đã chia sẻ kinh nghiệm để thực thi công việc tưởng như rất khó này. Cụ thể, các nhà hàng gắn biển không thuốc lá ngay tại cửa vào, tại mỗi phòng ăn, từ chối phục vụ mua thuốc hộ, không phục vụ gạt tàn và khi có người hút thuốc thì nhân viên nhắc nhở từ nhẹ nhàng đến kiên quyết, mời ra khỏi khuôn viên cấm hút thuốc trong nhà.
Mục đích thực thi nghiêm là nhằm giảm tỉ lệ hút thuốc lá trong nhà hàng. Bởi mức độ ô nhiễm khói thuốc trong nhà hàng cao gấp 3 - 5 lần so với môi trường làm việc khác và cao gấp 8 - 20 lần so với môi trường ở nhà có ít nhất 1 người hút thuốc. Người phải tiếp xúc khói thuốc trong nhà hàng tức là chịu cảnh hút thuốc thụ động sẽ có nhiều nguy cơ không mong muốn cho sức khỏe do khói thuốc gây ra.
Tú Anh
